دینار عراقی، بهعنوان واحد پول رسمی این کشور، تاریخچهای طولانی در ضرب سکه دارد که بازتابی از تحولات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی عراق است.
دوران پادشاهی عراق و سکههای اولیه
سکههای دینار عراق برای اولین بار در سالهای 1931 و 1932 در زمان پادشاهی عراق وارد گردش شدند. این سکهها شامل مقادیر 1 و 2 فلس در جنس برنز و 4 و 10 فلس با طراحی گلبرگی در جنس نیکل بودند. همچنین سکههای 20، 50 و 200 فلس از نقره (با خلوص 50 درصد) ضرب شدند. سکه 200 فلس در آن زمان به عنوان “ریال” نیز شناخته میشد.
در دوران جنگ جهانی دوم (1938 تا 1943)، به دلیل محدودیت منابع، جنس سکههای 5 و 10 فلس از نیکل به برنز تغییر یافت، اما پس از جنگ در سال 1953 به نیکل بازگشت. همچنین در سال 1953 سکههای نقرهای 100 فلس معرفی شدند. تصویر روی این سکهها از پادشاهان وقت عراق، از جمله فیصل اول، غازی، و فیصل دوم تغییر میکرد.
دوران جمهوری و طراحیهای جدید
با اعلام جمهوری عراق در سال 1958، مجموعهای جدید از سکهها معرفی شد. این مجموعه شامل مقادیر 1، 5، 10، 25، 50 و 100 فلس بود که تا سال 1969 سکههای 25، 50 و 100 فلس همچنان از نقره ضرب میشدند. طراحی روی این سکهها تغییر کرد و بهجای تصویر پادشاه، نمادهایی نظیر خورشید و بعدها سه درخت نخل بهکار گرفته شد.
در سال 1970، سکههای 250 فلس معرفی شدند و در سال 1982 سکههای 500 فلس و 1 دینار نیز به این مجموعه اضافه شدند. در این دوره، بسیاری از سکهها به مناسبتهای خاص، مانند بزرگداشت دستاوردهای بابلی، طراحی و ضرب میشدند. همچنین، شکل سکهها به عنوان شناسهای برای تشخیص آنها استفاده میشد؛ بهعنوان مثال، سکههای 250 فلس هشتضلعی، 500 فلس مربعی، و 1 دیناری دهضلعی بودند.
توقف تولید سکهها در دوران تحریم
تولید سکهها پس از سال 1990 و با آغاز جنگ خلیج فارس و اعمال تحریمهای بینالمللی متوقف شد. این شرایط بحرانی باعث شد که ضرب سکههای جدید به دلیل کمبود منابع و محدودیتهای اقتصادی امکانپذیر نباشد.
بازگشت سکهها در دوران جدید
پس از تغییرات سیاسی در عراق و سقوط رژیم صدام حسین، در سال 2004 سری جدیدی از سکهها به بازار معرفی شد. این سکهها شامل مقادیر 25، 50 و 100 دیناری بودند که به ترتیب از جنس برنز، برنج و فولاد با روکش نیکل ضرب شدند. طراحی این سکهها سادهتر شده بود و نقشهای انتزاعی از عراق به همراه رودخانههای اصلی این کشور را نشان میداد.
چشمانداز سکههای دینار عراق
هرچند تولید سکه در عراق تاریخی پر از چالشها و تغییرات را تجربه کرده، اما این سکهها به عنوان نمادی از تاریخ و فرهنگ اقتصادی کشور همچنان نقش مهمی در هویت مالی عراق ایفا میکنند. بازگشت سکهها به گردش در دهههای اخیر نشاندهنده تلاشهای این کشور برای بازسازی نظام پولی و اقتصادی خود است.