تاریخچه اسکناس‌های دینار عراقی بازتابی از تحولات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی این کشور در طول قرن‌ها است. از اولین اسکناس‌های منتشر شده در دهه 1930 تا طرح‌های جدید با فناوری‌های امنیتی مدرن، این واحد پولی مسیری طولانی را طی کرده است.
انتشار اولیه اسکناس‌ها
در 16 مارس 1932، دولت عراق اسکناس‌هایی در مقادیر 1/4، 1/2، 1، 5، 10 و 100 دینار منتشر کرد. این اسکناس‌ها توسط شرکت بریتانیایی Bradbury, Wilkinson & Co. چاپ شدند. تا سال 1947، انتشار اسکناس‌ها توسط هیئت ارز عراق برای دولت انجام می‌شد و این اسکناس‌ها به پوند استرلینگ قابل تبدیل بودند. پس از آن، انتشار اسکناس به بانک ملی عراق و سپس در سال 1954 به بانک مرکزی عراق واگذار شد.
تحولات دوران جنگ و رژیم صدام حسین
در دهه‌های 1990، تحت تأثیر تحریم‌های بین‌المللی و مشکلات اقتصادی ناشی از جنگ خلیج فارس، اسکناس‌های جدیدی که به “دینار صدام” معروف شدند، وارد چرخه شدند. این اسکناس‌ها به دلیل کیفیت پایین کاغذ و فناوری چاپ، از نظر ظاهری ضعیف بودند و حتی نمونه‌های جعلی اغلب از اسکناس‌های اصلی بهتر به نظر می‌رسیدند. بیشترین ارزش اسکناس تا سال 2002، 250 دینار بود، اما در همان سال اسکناس 10,000 دیناری معرفی شد.
اسکناس‌های قدیمی‌تر که پیش از جنگ خلیج فارس چاپ شده بودند، به “دینار سوئیسی” معروف شدند و به دلیل کیفیت بالای چاپ و ثبات ارزش خود، به‌ویژه در مناطق کردنشین شمال عراق همچنان مورد استفاده قرار گرفتند.
تغییرات پس از سقوط صدام حسین
پس از سقوط صدام حسین در سال 2003، ائتلاف موقت حاکم اسکناس‌های جدیدی با فناوری‌های پیشرفته ضد جعل منتشر کرد. این اسکناس‌ها شامل مقادیر 50، 250، 1,000، 5,000، 10,000 و 25,000 دینار بودند. در سال 2004، اسکناس 500 دیناری نیز به مجموعه افزوده شد. اسکناس‌های جدید به‌جای تصاویر صدام حسین، نقشه‌ای از عراق، رودخانه‌های فرات و دجله و آثار تاریخی نظیر مسجد بزرگ سامرا را به تصویر می‌کشیدند.
ارتقای امنیت و طراحی‌های جدید
در سال 2014، بانک مرکزی عراق شروع به جایگزینی اسکناس‌ها با نسخه‌های ارتقا یافته کرد که شامل ویژگی‌های امنیتی پیشرفته نظیر SPARK و نخ‌های قابل اسکن بودند. همچنین برجسته‌سازی برای کمک به افراد کم‌بینا در این اسکناس‌ها گنجانده شد.
در سال 2015، بانک مرکزی اعلام کرد که اسکناس‌های 50 دیناری از چرخه خارج می‌شوند و دارندگان این اسکناس‌ها می‌توانند آن‌ها را به مقادیر بالاتر بدون هزینه مبادله کنند. در همان سال، اسکناس 50,000 دیناری به‌عنوان بزرگ‌ترین اسکناس تاریخ عراق معرفی شد.
تغییرات جدید در طراحی
در سال 2018، بانک مرکزی عراق طراحی جدیدی برای اسکناس‌های 25,000، 10,000، 1,000، 500 و 250 دیناری منتشر کرد. مهم‌ترین تغییر در اسکناس 1,000 دیناری بود که آیه‌ای از سوره اخلاص که در طراحی قبلی درج شده بود، با پرچم آشوری جایگزین شد.
چشم‌انداز آینده اسکناس‌های دینار عراق
اسکناس‌های دینار عراقی همچنان نمادی از تاریخ و فرهنگ اقتصادی این کشور باقی مانده‌اند. ارتقای امنیتی، تنوع در طراحی و تلاش برای ثبات ارزش این اسکناس‌ها نشان‌دهنده تعهد بانک مرکزی عراق به تقویت اعتماد عمومی و توسعه اقتصادی کشور است.