زیارت کربلا برای بسیاری از مردم، تنها یک سفر نیست؛ آغاز یک دگرگونی درونی، نجوایی صادقانه با حرم، و تحقق رؤیایی است که سال‌ها در دل پنهان مانده است. اما در میان عاشقان حسینی، همیشه گروهی هستند که با تمام اشتیاق، هنوز پای در این راه نگذاشته‌اند—نه از سر بی‌مهری، بلکه از سر ناتوانی مالی.
در سال‌های اخیر، با همت خیرین و تلاش موسسات زیارتی، فرصتی فراهم شده تا زائر اولی‌ها نیز طعم اولین سلام بر حسین (ع) را بچشند.
ریشه شکل‌گیری طرح زائر اولی‌ها
طرح ثبت‌نام زائر اولی‌ها، با هدف حمایت از کسانی که برای نخستین‌بار قصد زیارت کربلا را دارند اما به دلیل مشکلات مالی از این سفر بازمانده‌اند، در سال‌های گذشته راه‌اندازی شد. یکی از مجموعه‌هایی که در این فرآیند نقش مؤثری داشته، پلتفرم دینارز است که در سال‌های ابتدایی شکل‌گیری این حرکت مردمی، به‌عنوان پل ارتباطی میان خیرین و زائران عمل کرد.
در آن سال‌ها، کمک‌های مردمی از سراسر کشور جمع‌آوری می‌شد و با همکاری موسسات زیارتی، افرادی که برای اولین‌بار نام کربلا را به زبان می‌آوردند، به این سفر مقدس اعزام می‌شدند. بسیاری از این زائران، پدران و مادرانی بودند که با اشک شوق، برای اولین‌بار قدم در مسیر نجف تا کربلا گذاشتند.
وضعیت فعلی ثبت‌نام زائر اولی‌ها
در حال حاضر، فرآیند رسمی ثبت‌نام زائران اربعین برای همگان از طریق سامانه‌ی سماح انجام می‌شود. تفاوتی میان زائر اولی و کسانی که پیش از این بارها به کربلا مشرف شده‌اند وجود ندارد و همه باید از طریق این سامانه مراحل ثبت‌نام، دریافت بیمه و هماهنگی‌های لازم را طی کنند.
اما در برخی موارد، موسسات خیریه و زیارتی با تداوم فرهنگ حمایت از زائر اولی‌ها، اقدام به اجرای طرح‌های جداگانه‌ای می‌کنند که در آن، اولویت با افرادی است که تاکنون به زیارت کربلا نرفته‌اند و توانایی مالی کافی نیز ندارند. این طرح‌ها معمولاً در ایام خاصی از سال—به‌ویژه اربعین حسینی—فعال‌تر می‌شوند.
بنابراین، اگر کسی قصد دارد به‌عنوان زائر اولی راهی کربلا شود و توان پرداخت کامل هزینه‌ها را ندارد، بهتر است با موسسات زیارتی محلی یا ملی در ارتباط باشد تا در صورت فعال شدن چنین طرح‌هایی، از فرصت استفاده کند.
تمرکز امروز؛ ارسال مشتاقان نیازمند به کربلا
با گذشت زمان، تمرکز بسیاری از نهادهای مردمی و مجموعه‌های خدمات زیارتی از اصطلاح “زائر اولی” به سمت عبارتی عمیق‌تر رفته است: “مشتاقان نیازمند”. در این نگاه، آن‌چه اهمیت دارد نه‌فقط نخستین‌بار بودن زیارت، بلکه عمق نیاز مالی و اشتیاق قلبی فرد است.
در همین راستا، مجموعه دینارز در همکاری رسمی با شرکت زیارتی شمسا، اقدام به راه‌اندازی دیناریار کرده است. این پلتفرم بستری شفاف و کارآمد برای جمع‌آوری کمک‌های مردمی است که صرف اعزام زائران کم‌توان مالی به کربلا می‌شود. در این مسیر، اولویت با افرادی است که توان تأمین هزینه‌های سفر را ندارند، اما دل‌شان در حرم است.
تمام مراحل اعزام، از شناسایی تا هماهنگی با کاروان و اسکان، تحت نظر شمسا انجام می‌شود تا هم اطمینان از مصرف صحیح نذورات وجود داشته باشد و هم کرامت فردی زائران حفظ شود.
چگونه از طرح‌های زائر اولی باخبر شویم؟
از آن‌جا که این طرح‌ها به‌صورت مرکزی در سامانه سماح اجرا نمی‌شوند، بهترین راه برای آگاهی از آن‌ها، ارتباط مستقیم با موسسات زیارتی، دفاتر فرهنگی، مساجد، هیئت‌های مذهبی و کانال‌های اطلاع‌رسانی مردمی است.
همچنین، پلتفرم‌هایی مثل دیناریار که به‌صورت اختصاصی برای پشتیبانی مالی از زائران ایجاد شده‌اند، اطلاعات به‌روز از روند جمع‌آوری کمک‌ها و تخصیص آن‌ها به متقاضیان منتشر می‌کنند. پیگیری صفحات رسمی و رسانه‌های این مجموعه‌ها می‌تواند راهی مطمئن برای ثبت‌نام در این طرح‌ها باشد.
سخن پایانی؛ هر دل عاشق، مستحق کربلاست
شاید نخستین سفر به کربلا، برای هرکسی دروازه‌ای باشد به جهانی دیگر—جهانی از شوق، معرفت و اتصال به آسمان. اما نباید فقر، مانعی بر سر راه زیارت باشد. آن‌چه دینارز، شمسا و دیگر مجموعه‌های مردمی انجام می‌دهند، دقیقاً به همین معناست:
دادن فرصت زیارت به آنان که دل‌شان رها، اما دست‌شان خالی‌ست.
اگر شما هم جزو مشتاقان زیارت هستید، دلسرد نشوید. با پیگیری و ارتباط با نهادهای مردمی، و اعتماد به پلتفرم‌هایی مانند دیناریار، ممکن است سفر اول‌تان به کربلا، همین امسال رقم بخورد. همان سلام اول، همان اشک اول، همان بار اولی که دل‌تان در بین‌الحرمین جا بماند.
